In het kader van De week van het verboden boek is te gast Marjoleine Molenaar. Marjoleine (1980) is schrijver en tentoon­stellings­maker. Met Verboden boeken laat ze zien wat haar zo fascineert: het feit dat uiteenlopende lezers, jong en oud, uit alle hoeken van de wereld, heel anders kunnen kijken naar hetzelfde boek.

Over haar boek: Verboden boeken

Door de eeuwen heen zijn er vele boeken gemaakt die eindigden in een rechtszaal of op een brandstapel. Eigenzinnige schrijvers en denkers namen risico’s, omdat hun drang om een verhaal te vertellen sterker was dan de angst voor de gevolgen. Dat leverde de wereld een rijkdom aan boeken op, maar ook talloze boekverboden. Wat maakt dat een boek verboden wordt?
Ja, Mein Kampf, dat weten we, maar waarom werd Hongerjaren in de ban gedaan? En wat was er mis met Girls of Riyadh en met het ogenschijnlijk onschuldige stripboek Young Avengers? Marjoleine Molenaar daagt je als lezer uit om na te denken – en stevig met anderen in gesprek te gaan – over boeken die verboden waren of verboden zijn, of die volgens jou over grenzen gaan. Of juist niet.
As we read liggen er schrijvers, gewoon mensen zoals jij en ik, ineengedoken in een cel te wachten, met pijn in hun lijf door de straffen van afgelopen nacht, wetend dat er weer een nieuwe nacht aankomt. Er zijn landen waar meisjes hun rugtas niet vol mogen proppen met boeken, maar alleen stiekem mogen lezen, verborgen in een bezemkast – als ze geluk hebben. Dat is geen fictie, dat is werkelijkheid.

De bibliotheek is er voor iedereen

Daarom moeten de materialen die we aanbieden een afspiegeling zijn van de samenleving. Iedereen moet zich in het aanbod van de bibliotheek vertegenwoordigd kunnen voelen. Maar wat als je je niet herkent in hoe vrouwen in bepaalde romans worden beschreven? Wat als boeken een andere koloniale geschiedenis vertellen dan die van jou? En wat als je je stoort aan niet-inclusief taalgebruik in oudere werken, of dat juist de ingrepen van sensitivity readers je storen? En dan zijn er nog muziek, films en videogames die seksistisch zouden zijn of aanzetten tot geweld.

Controversiële werken

Regelmatig krijgt de bibliotheek vragen om werken die als controversieel worden ervaren in een aparte kast te zetten, er een sticker op te plakken, te censureren of te verwijderen. De wet staat censureren en verwijderen niet toe, tenzij de inhoud van de werken in strijd is met artikel 1 van de grondwet (verbod op discriminatie). Bovendien denken we dat we beter het gesprek kunnen aangaan over tegengestelde opvattingen, want ook in de controverse is de collectie een afspiegeling van de maatschappij.

Kom luisteren en mee praten!

Kom luisteren en discussieer mee over hoe we als individu, als samenleving, en als bibliotheek met controversiële werken omgaan. En neem vooral ook je eigen voorbeelden mee.
 
Controverse in de boekenkast is een vijfdelige reeks die loopt tot en met de zomer van 2025. Houd de agenda en de nieuwsbrief van de bibliotheek in de gaten voor alle edities. Deze gaan o.a. over controverse rond boeken over het koloniale verleden en over controverse rond de rap- en hiphop-cultuur.

Scroll naar beneden en meld je aan!