Ook Tilburg kent een lange geschiedenis van solidariteit en verzet. Welke antikoloniale bewegingen lieten wereldwijd hun sporen na en inspireren tot op de dag van vandaag? Wat betekenen solidariteit en verzet anno 2025, en waar zijn ze nu het hardst nodig?
Op donderdag 26 juni organiseren Stadsmuseum Tilburg en Beyond Walls een publieksavond over Solidariteit en Verzet – toen én nu. Kom luisteren en meepraten over hoe Tilburgers, vroeger en nu, verbinding zoeken in de strijd voor gelijkheid en rechtvaardigheid.

Meld je hieronder direct aan!

Solidariteit en verzet

Aan de hand van inzichten uit het onderzoek naar het (post)koloniale verleden van Tilburg en de daaruit voortkomende publicatie Een Westers Beschavingsoffensief verkennen we hoe verzet ontstond in de voormalige koloniën en Tilburg – en hoe ervaringen van onderdrukking en veerkracht nog steeds doorwerken. Vanaf het begin van de Europese kolonisatie is er verzet geweest. Namen als Arybare, Martha Christina Tiahahu, Tula, Ma Pansa en Anton de Kom inspireren nog steeds.

Dat verzet kwam in verschillende vormen: van collectieve strijd door Inheemse gemeenschappen, tot mensen die zich tijdens de koloniale periode wisten vrij te vechten en autonome gemeenschappen stichtten, zoals de Marrons in Suriname. Ook individuele daden van moed speelden een rol, zoals die van de jonge Arubaanse Virginia Dementricia Gaai, die zich structureel en met gevaar voor eigen leven verzette tegen haar ‘eigenaar’.

Black Lives Matter Tilburg

De avond markeert tevens vijf jaar Black Lives Matter Tilburg. In het TijdLab van de Bibliotheek LocHal is momenteel een selectie te zien van ruim vijftig protestborden die achterbleven na de BLM-demonstratie van 6 juni 2020, georganiseerd door de AntiRacismeGroep (ARG). Meer dan duizend mensen kwamen toen, midden in coronatijd, samen voor gelijkheid en tegen racisme. De kartonnen borden, met leuzen als 'Police Brutality Has to End' en 'Racisme is voor sukkels', zijn opgenomen in de collectie van Stadsmuseum Tilburg. Ze vormen tastbare sporen van verzet en herinneren ons eraan dat Black Lives Matter geen moment was, maar een blijvende oproep tot rechtvaardigheid.

Heb jij een voorwerp dat een verhaal van verzet draagt?

Een object dat symbool staat voor strijd, moed of doorzettingsvermogen tegen onrecht? Neem het mee en deel in vijf minuten jouw verhaal tijdens het programma. Het voorwerp krijgt een ereplek op de sokkel en jouw verhaal wordt vastgelegd op video. Met jouw toestemming wordt het opgenomen in het Geheugen van Tilburg, zodat verzet kan blijven inspireren!
Tijdens deze avond delen betrokken Tilburgers, onderzoekers, makers en verhalenvertellers hun verhalen. Een programma vol ontmoeting, reflectie en dialoog — én een ode aan allen die zich inzetten voor een meer rechtvaardige wereld, toen en nu.

Aanmelden

Toegang is gratis maar graag aanmelden via onderstaande knop.

AntiRacismeGroep (ARG)

is een onafhankelijke, niet-gesubsidieerde beweging die zich sinds de jaren ’80 hard inzet tegen racisme en discriminatie in Tilburg en omgeving. De groep organiseert informatiestands op festivals, scholen en buurthuizen, en initieert bijeenkomsten, debatten en tentoonstellingen in samenwerking met andere organisaties. ARG speelde een centrale rol in de organisatie van de Black Lives Matter-demonstratie op 6 juni 2020 in Tilburg, waarbij meer dan duizend mensen samenkwamen voor gelijkheid en tegen racisme. Voortgekomen uit het lokale Anti Fascisme Komitee (AFK) blijft ARG – onafhankelijk en ongebonden – in een kritische en zichtbare stem in het publieke debat.

Sprekers

Dr. Byron G. Adams woont in Tilburg en is universitair docent Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is ook Senior Research Associate aan de University of Johannesburg, voormalig voorzitter van de Society for the Study of Emerging Adulthood en associate editor van het Journal of Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology. Voorheen was hij universitair docent aan de Tilburg University, waar hij in 2020 door Univers werd geïnterviewd over de “Black Lives Matter”-demonstratie in Tilburg. In het interview gaf Adams aan dat het voor hem, zowel als persoon als onderzoeker, confronterend was om te merken dat racisme in Nederland springlevend is. Wat het volgens hem onderscheidt van (Johannesburg) Zuid-Afrika – waar hij is opgegroeid – is dat racisme zich hier vaak op een subtielere en meer verhulde manier manifesteert; in wezen een taal die hij eerst moest leren begrijpen.

Dr. Aspha Bijnaar is onafhankelijk onderzoeker, onafhankelijk adviseur, schrijfster, professioneel spreker, conceptbedenker, conceptontwikkelaar, consultant, directeur van stichting EducatieStudio en directeur-bestuurder van Stichting Musea Bekennen Kleur. Zij studeerde Sociologie en promoveerde in 2002 aan de Universiteit van Amsterdam op Kasmoni. Een spaartraditie in Suriname en Nederland (Bert Bakker, 2002). Zij maakte deel uit van de wetenschappelijke adviescommissie voor het onderzoek naar het (post)koloniale verleden van Tilburg, dat in 2024 werd afgerond.

Klik hier voor meer informatie over de sprekers:.

Fotocredit: De zwart-wit foto's zijn van de Anti-racisme-demonstratie op 6 juni 2020, gemaakt door Chris Oomes.
De foto's van de demonstratieborden zijn van de collectie van het Stadsmuseum Tilburg.

Onderzoek

In 2023 werd het onderzoek 'Een Westers Beschavingsoffensief' uitgevoerd naar de koloniale en postkoloniale geschiedenis van Tilburg. Dit onafhankelijke onderzoek, uitgevoerd door KITLV/KNAW in opdracht van de gemeente Tilburg, bestond uit twee delen: een archiefonderzoek en een mondelinge geschiedenislijn waarbij Tilburgse burgers hun verhalen deelden. Het doel was om de rol van Tilburg in het koloniale verleden te verkennen en inzicht te bieden in hoe dat verleden doorwerkt in het heden.

Publieksprogramma

In 2025 krijgt dit onderzoek een nieuw leven in het publieksprogramma Koloniaal Verleden Tilburg, georganiseerd door Stadsmuseum Tilburg, de Bibliotheek LocHal en Beyond Walls. Met een uitgebreid programma brengen we historische inzichten en persoonlijke verhalen samen. Het programma is opgebouwd rond drie pijlers: wijkgerichte dialogen, wandelingen en educatieve trajecten voor jongeren.

Gedurende een jaar nodigen we inwoners uit om samen te ontdekken hoe het koloniale verleden onze stad heeft gevormd. Door samenwerking met erfgoedgemeenschappen, culturele en educatieve instellingen én lokale partners creëren we een collectief geheugen dat ruimte biedt voor diversiteit en dialoog. Samen maken we de geschiedenis bespreekbaar en vieren we de veerkracht en verbondenheid van Tilburg.