De kleuren van Tilburgs textiel vertellen een verhaal dat diep geworteld is in het koloniale verleden. De bibliotheek van het TextielMuseum bezit een prachtige collectie oude verfreceptenboeken. Deze boeken bieden een schat aan informatie over hoe kleuren tot stand kwamen. Tegelijkertijd roepen ze vragen op, want niet elk recept is tot in detail gedocumenteerd. Hoe werden de kleuren precies gemaakt? Waar kwamen de grondstoffen vandaan? En wat vertelt dit ons over het kolonialisme?
 

Workshop

Op 6 april 2025 gaan we zelf aan de slag met deze verfrecepten in vervolg op het Citizen Science Project uit 2022, waarin deelnemers samen met experts de context van de verfrecepten onderzochten. We verven met de historische kleurstof blauwhout. Terwijl de recepten pruttelen, gaan we in gesprek over de herkomst van kleurstoffen. Waar kwamen de verfgrondstoffen vandaan? Onder welke omstandigheden belandden ze in Tilburg? Wie droeg de wollen stoffen uit Tilburg? En hoe hangt dit alles samen met de koloniale geschiedenis?
 

Programma

12:45 uur:                    Ontvangst bij de entree van het TextielMuseum
13:00 uur:                     Introductie Jantiene van Elk in de bibliotheek over de verfreceptenboeken en het gebruik en totstandkoming van kleurstoffen in de geschiedenis.
13:30 uur:                     Zelf verven in de werkplaats en in groepjes in gesprek over de geschiedenis en herkomst van textiel, kleurstoffen en patronen.
15:30 uur:                    Einde
 

Praktische informatie

Waar: TextielMuseum (Goirkestraat 96, Tilburg)
Tijd: 13.00 - 15.30 uur (12.45 verzamelen op de banken bij de entree)
 Aanmelden: de toegang is gratis maar graag aanmelden via onder staande knop!

Jantiene van Elk

is Hoofd Bibliotheek van het TextielMuseum en Regionaal Archief Tilburg. Zij beheert als senior bibliothecaris bij het TextielMuseum een collectie met meer dan 20.000 boeken, tijdschriften, documentatie, archieven en een uitgebreide collectie manuscripten en stalenboeken. Jantiene: “Elke dag opnieuw mag ik de kennis over alle aspecten van textiel delen met bezoekers. Dat de bibliotheekcollectie enorm veelzijdig is - geschiedenis, kunst, vormgeving, maar ook techniek – vind ik juist zo leuk. De verborgen collecties uit het depot maak ik samen met vrijwilligers digitaal toegankelijk en leesbaar. Ook breng ik de collectie onder de aandacht bij wetenschappers en doe ik zelf onderzoek naar het koloniale textielverleden."

Dit programma is onderdeel van het Publieksprogramma (Post-)Koloniaal Verleden van Tilburg door Stadsmuseum Tilburg, de Bibliotheek LocHal en Beyond Walls Collective.
Foto’s uit de collectie van het Textielmuseum.

Onderzoek

In 2023 werd het onderzoek 'Een Westers Beschavingsoffensief' uitgevoerd naar de koloniale en postkoloniale geschiedenis van Tilburg. Dit onafhankelijke onderzoek, uitgevoerd door KITLV/KNAW in opdracht van de gemeente Tilburg, bestond uit twee delen: een archiefonderzoek en een mondelinge geschiedenislijn waarbij Tilburgse burgers hun verhalen deelden. Het doel was om de rol van Tilburg in het koloniale verleden te verkennen en inzicht te bieden in hoe dat verleden doorwerkt in het heden.

Publieksprogramma

In 2025 krijgt dit onderzoek een nieuw leven in het publieksprogramma Koloniaal Verleden Tilburg, georganiseerd door Stadsmuseum Tilburg, de Bibliotheek LocHal en Beyond Walls. Met een uitgebreid programma brengen we historische inzichten en persoonlijke verhalen samen. Het programma is opgebouwd rond drie pijlers: wijkgerichte dialogen, wandelingen en educatieve trajecten voor jongeren.

Gedurende een jaar nodigen we inwoners uit om samen te ontdekken hoe het koloniale verleden onze stad heeft gevormd. Door samenwerking met erfgoedgemeenschappen, culturele en educatieve instellingen én lokale partners creëren we een collectief geheugen dat ruimte biedt voor diversiteit en dialoog. Samen maken we de geschiedenis bespreekbaar en vieren we de veerkracht en verbondenheid van Tilburg.